Het natuurgebied Helpensteiner Bachtal, Oberes Schaagbachtal en Petersholz bevindt zich in de gemeenten Wegberg en Wassenberg in de Kreis Heinsberg. Gedeeltelijk grenst dit natuurgebied direct aan het nationaal park De Meinweg in Nederland aan.
Tussen Wildenrath en Dalheim-Rödgen meandert de Helpensteiner Bach nog vrijwel geheel als natuurlijke beek door het 156 ha grote noordelijke deel van het natuurgebied. De oevers worden gevormd door vochtige en oude elzenbroekbossen die op sommige plaatsen het karakter van een oerbos hebben. Het natuurgebied werd in 2003 vergroot met het voormalige vliegveld. Hier hadden zich als gevolg van het militair gebruik zeldzame en bedreigde levensgemeenschappen ontwikkeld. Het gebied is weliswaar nog niet vrij toegankelijk maar ook in de directe omgeving kunnen met een beetje geluk de Boomleeuwerik, de Zwarte Specht, de Klapekster en verschillende insecten, zoals de vlinder Zwaluwstaart zien. Verder bevindt zich hier een belangrijke populatie van de Wespenspin.
Het beekdal van de Helpensteiner Bach is tevens het dal van de „Motten“. Eén van deze in vroegere tijden door de mens opgeworpen verhogingen in de moerassige bovenloop van de beek is de Motte Duivelsberg. Hier huisden vroeger de vorsten Von Helpenstein. Een paar honderd meter benedenstrooms ligt in de buurt van Dalheim de „Alde Berg“, één van de best bewaard gebleven motten van de Nederrijn. Na een steile klim heeft men hier een prachtig uitzicht over het cultuurlandschap bestaande uit de motte, de voorburcht, slotgrachten (Raky – Weihern) en verdere cultuur-historisch interessante ruïnes. Verder stroomafwaarts bevindt zich het voormalige Dalheimer Kloster en de Dalheimer Mühle. Het gebouw is omgeven door een beschermd natuurgebied, waarin de natuur geheel zijn gang kan gaan en menselijke ingrepen niet meer aan de orde is. Ten zuidoosten van de Dalheimer Mühle liggen de zandafgravingen van de Rosentaler Sandwerke. Hier nodigen de natuurlijke waterplassen uit tot een idyllische picknick.
Tussen Wildenrath en Schaufenberg ligt in het beekdal van de Schaagbach het 153 ha grote zuidelijke deel van het natuurgebied. Hier bevinden zich de brongebieden van vijf beekjes die tot de soortenrijkdom van het vochtige Schaagbachdal bijdragen. De beek slingert, begeleid door tot 20 meter hoge oevers, tot het ten noorden van Wassenberg in het vlakke Maasdal stroomt. Eén van de bronnen bevindt zich ten zuiden van Wildenrath in de buurt van het voormalige landgoed Haus Wildenrath. Uit een oorspronkelijk ridderslot ontstond hier een ‘Fränkische’ boerderij, die in de 60er jaren van de vorige eeuw door het natuurpark Schwalm-Nette tot het eerste milieueducatieve centrum in Duitsland werd omgevormd. Hier kunnen naast de typische natuurlijke vegetaties van de beekdalen ook dieren en planten rond de boerderij worden gezien. Haus Wildenrath is thans in gebruik door de Naturschutzbund NABU Heinsberg.
De volgende wandelpaden en fietsroutes lopen door het gebied:
NiederRheinroutewww.niederrheinroute.de
Fietskaart Kreis Heinsberg (met fietsknooppuntennetwerk)www.heinsberger-tourist-service.de
Wegberger Mühlentourwww.wegbergermuehlentour.de
Premiumwanderweg Birgeler Urwaldwww.wa-wa-we.nl/nl/routes/birgeler-urwald/index.html
Verdere informatie:
www.nabu-wildenrath.de
Facebook