INTERREG III-A Project Vochtige ecologische verbinding Maas-Swalm-Nette

ONTSTAAN PROJECT

In 1976 werd op basis van een staatsverdrag het Duits-Nederlandse Grenspark Maas-Swalm-Nette opgericht. Één van de doelstellingen van het Grenspark is gericht op het behoud en de grensoverschrijdende ontwikkeling van natuur en landschap. De kern van het Duits-Nederlands Grenspark Maas-Swalm-Nette wordt gevormd door een meer dan 10.000 ha groot complex van samenhangende bos-, natuur- en landschapsbeschermingsgebieden. De gebieden zijn voor de bescherming van natuur en landschap van Europese betekenis (NATURA 2000). Zowel in Nederland als in Duitsland maken deze gebieden onderdeel uit van de nationale ecologische hoofdstructuur. Aan Nederlandse zijde vormen zij tevens een belangrijke schakel binnen de ecologische verbinding Gennep-Sittard in de Provincie Limburg.

In 1994 werd in het kader van het INTERREG I programma van de euregio rijn-maas-noord in opdracht van de Kreis Viersen en de toenmalige Regio Noord- en Midden-Limburg het Grensoverschrijdend Ecologisch Basisplan Maas-Swalm-Nette (GEB MSN) opgesteld. Het plan omvatte voor de twee deelgebieden Roermond-Oost/Lüsekamp en Vlootbeekdal een nadere uitwerking voor de ontwikkeling van natuur en landschap. Een aantal van de voorgestelde maatregelen werd door de projectpartners binnen de regionale werkgroep Maasterrassen van het INTERREG III-A Project Actie Groene Band verder ontwikkeld en tijdens de grensoverschrijdende conferentie op 7 oktober 2003 in Kranenburg gepresenteerd.. Bij uitvoering van de maatregelen werden de kernleefgebieden van de aan water gebonden en bedreigde plant- en diersoorten vergroot en tegelijkertijd worden de ontbrekende schakels (stapstenen) binnen de ecologische structuur voor de aan water gebonden soorten in het Grenspark Maas-Swalm-Nette gerealiseerd.


DOELEN

1. de ontwikkeling en de verdere versterking van de functie van de vochtige kerngebieden binnen het grensoverschrijdend netwerk van vochtige en natte natuurgebieden in het Grenspark Maas-Swalm-Nette en daarmede de leefgebieden en de verspreidingsmogelijkheden van bedreigde plante- en diersoorten te verbeteren,

2. een bijdrage te leveren aan de versterking en realisatie van het ecologische netwerk in Limburg en in Nederland en NRW (Biotopverbund),

3. een bijdrage te leveren aan de versterking en realisatie van de Europese ecologische hoofdstructuur (NATURA 2000),

4. het aanbrengen van ontbrekende schakels in voornoemde netwerken,

5. de Nederlands-Duitse (regionale)samenwerking tussen de particuliere en ambtelijke natuurbeschermingsorganisaties te bevorderen,

6. het bevorderen van de kennis en de betekenis van het grensoverschrijdend netwerk van vochtige gebieden in het Grenspark Maas-Swalm-Nette door communicatie en voorlichting,

7. de versterking van de functie van het Grenspark Maas-Swalm-Nette voor de recreatie en het toerisme door de verhoging van de aantrekkelijkheid van de verschillende landschappen,

8. versterking van de grensoverschrijdende samenwerking binnen het Duits-Nederlands Grenspark Maas-Swalm-Nette.


PROJECTTREKKER en COORDINATOR van het project was het Duits-Nederlands Grenspark Maas-Swalm-Nette.

Hierbij werd samengewerkt met de volgende PARTNERS:

Forstamt Mönchengladbach (thans Regionalforstamt Niederrhein) www.wald-und-holz.nrw.de
Kreis Viersen www.kreis-viersen.de
Gemeente Swalmen (thans gemeente Roermond) www.roermond.nl
Stichting Het Limburgs Landschap www.limburgslandschap.nl
Staatsbosbeheer Regio Zuid www.staatsbosbeheer.nl


FINANCIERS

Het project "Vochtige ecologische verbinding Maas-Swalm-Nette" werd gerealiseerd binnen het EU-programma INTERREG III-A van de euregio rijn-maas-noord www.euregio-rmn.nl.
Het project werd financieel ondersteund door
het fonds voor regionaal ontwikkeling van de EU
de Provincie Limburg www.limburg.nl
de deelstaat Nordrhein-Westfalen www.wirtschaft.nrw.de

en de projectpartners
de Kreis Viersen www.kreis-viersen.de
de gemeente Swalmen (thans gemeente Roermond) www.roermond.nl
het Staatsbosbeheer Regio Zuid www.staatsbosbeheer.nl
de Stichting Het Limburgs Landschap www.limburgslandschap.nl
het Forstamt Mönchengladbach (thans Regionalforstamt Niederrhein) www.wald-und-holz.nrw.de
het Duits-Nederlands Grenspark Maas-Swalm-Nette www.grenspark-msn.nl


INHOUD

Maatregelen Duitsland

1. opschonen en herstel van twee heidevennen in het natuurgebied Heidemoore gelegen ten zuiden van Kaldenkerken.

2. Aanleg van drie grote poelen in het natuurgebied Lüsekamp en Bosbeekdal. Het natuurgebied Lüsekamp bevindt zich op de overgang van de droge zandgronden op het hoger gelegen terras naar de vochtige en natte kwelgebieden.

Maatregelen Nederland

3. Opschonen en herstel van acht poelen in het dal van de Swalm door verwijderen houtopslag, oeverbewerking en uitdiepen van de poelen.

4. Natuurontwikkeling door verwijderen bouwvoor en ontwikkelen laagtes in Blankwater, aanvang herstel Herkenbosscherven.

5. aanleg van poelen en laagtes op verschillende plekken in de kwelzone langs de Peelrandbreuk en op het Meinwegplateau.

6. Inrichten van voormalige landbouwgronden tot vochtige en natte natuurgebieden door verwijderen van de bouwvoor en herstel van kleine landschapselementen in het Vlootbeekdal bij Montfort.

Het publiek werd op het internet en via de pers over de voortgang van het project geïnformeerd.


KAART VOCHTIGE ECOLOGISCHE VERBINDING

In het kader van voorlichting en communicatie werd een topografische kaart 1:50.000 ontwikkeld waarop de globale vochtige ecologische structuur binnen het Grenspark Maas-Swalm-Nette is weergegeven.
Verder zijn de projectlocaties op de kaart aangegeven en is en een korte beschrijving van de natuurontwikklingsmaatregelen weergegeven.


Symposium 2006

30 jaar Duits-Nederlandse samenwerking in het Grenspark Maas-Swalm-Nette was de aanleiding voor een symposium op 2 november 2006 in Roermond. Het project „Vochtige Ecologische Verbinding“ werd op deze dag gepresenteerd en in zijn (inter-)nationale context geplaatst.


Foto: Reinhard Bräutigam, Kreis Viersen

RESULTATEN DEELPROJECT 1:
Herstel van heidevennen in het natuurgebied Heidemoore.
Voor de uitvoering - zicht op het met pitrus begroeide ven.


Foto: Reinhard Bräutigam, Kreis Viersen

Start van de werkzaamheden in september 2006.


Foto: Reinhard Bräutigam, Kreis Viersen

Het ven vult zich weer met water.


Foto: Reinhard Bräutigam, Kreis Viersen

Verdere vennen worden in het natuurgebied Brachter Wald, het voormalige munitiedepot van het Engelse leger Brüggen-Bracht hersteld.


RESULTATEN DEELPROJECT 2:
Aanleg van drie grote poelen in het natuurgebied Lüsekamp en Bosbeekdal.

Uitgraven van de poelen in 2006


Het duurt niet lang tot dat de poelen vollopen omdat kwelwater onder aan de terrassenkant van het oude Maasdal naar boven stroomt.


Een nieuw vochtig leefgebied is ontstaan, dat dieren, planten en recreanten voor zich ontdekt hebben.


Foto: John Janssen, Roermond

RESULTATEN DEELPROJECT 3:
Opschonen en herstel van acht poelen in het dal van de Swalm door verwijderen houtopslag, oeverbewerking en uitdiepen van de poelen.


Foto: John Janssen, Roermond

Maatregelen 2005 in het dal van de Swalm in de gemeente Swalmen.


RESULTATEN DEELPROJECT 4:
Natuurontwikkeling door verwijderen bouwvoor en ontwikkelen laagtes in het natuurgebied Blankwater


Een nieuw vochtig leefgebied is ontstaan.


RESULTATEN DEELPROJECT 5:
Aanleg van poelen en laagtes op verschillende plekken in de kwelzone langs de Peelrandbreuk en op het Meinwegplateau.


RESULTATEN DEELPROJECT 6:
Inrichten van voormalige landbouwgronden tot vochtige en natte natuurgebieden door verwijderen van de bouwvoor en herstel van kleine landschapselementen in het Vlootbeekdal bij Montfort.